Leeuwen in LIONSROCK

10 weetjes OVER GROTE KATACHTIGEN 

Lees en leer 10 leuke weetjes en vermakelijke feiten over grote katachtigen, zoals leeuwen en tijgers, handig voor een spreekbeurt!

Wist je dat?

  • Habitats: Een slagtand van olifanten is niet alleen voor de verdediging; ze gebruiken hun slagtanden ook om  naar zout en wortels te graven, om bomen te ontschorsen en door de struiken te struinen. Als je goed kijkt, kun je zien welke slagtand meer versleten is, omdat die de voorkeur heeft van de olifant, want onder olifanten zijn er 'linkertanden' en 'rechtertanden' en uit gewoonte blijven ze aan dezelfde kant hangen !
  • Geluksbrengers: of het nu gaat om bruiloften, examens, zakelijke deals of inschrijving van kinderen: Indiase hindoes zijn altijd dol op de god Ganesha met olifantenkop als er geluk of succes nodig is. In sommige Aziatische landen worden albino-olifanten als heilig beschouwd.
  • Voedsel: olifanten houden onder andere van gras, kruiden, boombladeren, fruit, schors, merg en wijnstokken.
  • Snorkelaars: Met een snorkel ter lengte van de slurf van een olifant kunnen wij mensen niet ademen vanwege de hoge druk ten gevolge van de waterdiepte. Olifanten hebben daarentegen zulke stabiele longen dat ze lucht uit het wateroppervlak kunnen zuigen, zelfs met een slurf tot 1,5 meter lang. Hierdoor kunnen ze langere duikwandelingen maken.
  • Tuinarchitecten: Olifanten zijn frequente reizigers. Ze dragen de zaden van gegeten planten met zich mee en scheiden ze over een groot gebied uit. Dus planten ze overal nieuwe flora. Bovendien is hun mest zo rijk aan voedingsstoffen dat veel andere soorten zich eraan kunnen voeden.
  • Dierenverzorgers: door met hun grote voeten naar water te graven, maken olifanten ook vitaal water vrij voor andere dieren. Een olifantenvoetafdruk die in de grond zinkt en gevuld wordt met water laat als het ware een ‘miniatuurbiotoop’ achter.
  • Dikke huid: hoewel de olifantenhuid op veel delen van het lichaam erg dik is, is deze zeer gevoelig. Na het baden blazen olifanten met hun slurf zand en modder over hun natte huid om natuurlijke bescherming tegen zonnebrand en insecten te creëren.
  • Gevoelig: olifanten kunnen over lange afstanden communiceren en met hun soortgenoten contact houden. Om dit te doen gebruiken ze seismische communicatiesignalen die ze via hun voeten oppikken.
  • Familiedieren: Hun kuddes (bestaande uit verschillende groepen) in Azië omvatten ongeveer 50 tot 70 dieren, in Afrika meer dan 100 dieren. Ze worden geleid door een ervaren, vaak bijzonder grote en sterke olifantenkoe. In de kudde olifanten wordt voor elkaar gezorgd. Sociale cohesie is enorm belangrijk. Wanneer olifantenstieren onafhankelijk worden (wanneer Aziatische olifantenstieren tussen 10 en 15 jaar oud zijn, en Afrikaanse olifantenstieren tussen 8 en 19 jaar oud), verlaten ze de kudde en vormen ze ‘mannelijke daklozen’. Ze blijven echter hun families tegenkomen en de contacten blijven vriendelijk.
  • Olifantenhersenen: olifanten hebben zulke geavanceerde hersens dat ze een veelheid aan emoties ervaren - net als mensen. Ze zijn uiterst sociaal en medelevend, troosten elkaar en treuren zelfs om hun overledene. Ze staan ook terecht bekend om hun goede geheugen. En ze hebben dat ook nodig als ze in droge seizoenen een waterbron willen vinden.
  • Van de grote katachtigen zijn leeuwen de enige sociale dieren. Ze leven bijna altijd in groepen, in tegenstelling tot andere katachtigen. Deze groepen leeuwen staan bekend als troepen en bestaan uit maximaal 30 volwassenen en hun nakomelingen.
  • Panters vormen geen aparte soort; het zijn luipaarden, alleen de naam is anders. De zwarte panter is een luipaard met melanisme, een teveel aan pigmentatie wat de zwartkleuring van de huid en haren veroorzaakt.
  • Grote katachtigen komen in veel verschillende leefgebieden voor; van extreem koude tot tropische streken. Ze leven in woestijnen, bossen en berggebieden op hoogtes die variëren van zeeniveau tot 6000 meter boven de zeespiegel. Het leefgebied van roofdieren wordt voornamelijk bepaald door het aantal prooidieren. Ook de bemoeienis van de mens is een bepalende factor.
  • De populaties van alle soorten grote katachtigen nemen wereldwijd af. De belangrijkste bedreigingen voor grote katachtigen zijn het verlies van leefgebied, conflicten tussen mens en dier, de (illegale) handel in wilde dieren en de jacht.
  • De tijger is de meest bedreigde soort van alle grote katachtigen. Het totale aantal tijgers in het wild wordt geschat tussen de 2.154 en 3.900. De meeste zijn te vinden in India. Naast verlies van leefgebied worden tijgers ook bedreigd door stroperij ten behoeve van traditionele medicijnen.
  • Witte leeuwen en witte tijgers behoren niet tot aparte (onder)soorten. Hun witte vacht wordt veroorzaakt door een zeldzame en recessieve mutatie die de aanmaak van rood- en geelkleurig pigment onderdrukt. De meeste witte tijgers in gevangenschap zijn een gevolg van gedwongen inteelt. Dit heeft een negatief effect op hun gezondheid en welzijn en is de reden waarom veel witte tijgers scheel zijn.
  • Solitaire grote katachtigen leven niet in groepen en zijn erg afhankelijk van geurcommunicatie, zoals markering via urine, uitwerpselen en geurklieren. Deze markeringen bevatten informatie over het dier en worden vaak gecombineerd met visuele markeringen, zoals krassen op bomen.
  • Het vachtpatroon van grote katachtigen verschilt per soort en zorgt voor camouflage. Volwassen leeuwen hebben geen patroon op hun vacht, luipaarden en sneeuwluipaarden hebben vlekken en jaguars hebben rozetten, ronde of ovale vlekken met daarin één of twee donkere stippen. Het streeppatroon van iedere tijger is uniek, net als een vingerafdruk!
  • De jaguar is de enige grote katachtige in Amerika. De poema of bergleeuw leeft ook in Amerika, maar behoort niet tot het Panthera-geslacht. De rest van de grote katachtigen zijn te vinden in Eurazië.
  • De term ‘grote katachtigen’ wordt op verschillende manieren gebruikt. VIER VOETERS gebruikt de wetenschappelijke groepering die alleen de vijf soorten omvat die tot het geslacht Panthera behoren (leeuw, tijger, luipaard, jaguar, sneeuwluipaard). Andere veel voorkomende groeperingen omvatten vaak ook soorten zoals de poema en cheeta. 

Zoek