Drie bruin-witte zwerfpuppy's zitten in het gras in Bulgarije.

Wat houdt zwerfdierenhulp eigenlijk in?

En wat is noodhulp dan? Lisette Keetman, teamleider zwerfdierenzorg bij VIER VOETERS, legt het uit. 

9.10.2025

Zwerfdierenhulp en noodhulp, twee termen die wij vaak gebruiken. Hoewel het in zekere zin op elkaar lijkt, en elkaar soms raakt, zijn het wel degelijk twee verschillende dingen. Maar wát betekent zwerfdierenhulp dan precies? 

Lisette, wat betekent zwerfdierenhulp precies? 
“Zwerfdierenhulp binnen VIER VOETERS betekent in de kern populatiemanagement van honden en katten. Met andere woorden: het aantal honden en katten op een bepaalde plek onderzoeken, stabiliseren en verminderen. Daar hoort ook een stukje bewustwording en educatie van de lokale gemeenschap en autoriteiten bij.” 

Wat is het belangrijkste om mee te starten? 
“Het meest belangrijke is om de dieren te castreren en vaccineren, hiermee verhoog je direct hun algemene welzijn. Doordat ze geen pups of kittens meer hoeven te verzorgen, raken ze minder energie kwijt. Daarnaast behoed je een toekomstige generatie dieren voor een zwaar leven op straat. Door castratie wordt de neiging tot vechten ook kleiner, waardoor ze minder snel gewond raken. Vaccineren vermindert de kans op dodelijke en besmettelijke ziektes. Dit tezamen vergroot direct het algemene welzijn voor de dieren die op straat leven.”

Hoeveel dieren moeten gecastreerd zijn voor een populatiedaling? 
We streven ernaar om 80% van de zwerfdieren in een populatie te castreren en vaccineren. Dit is genoeg voor populatie-immuniteit op dodelijke ziektes en om de populatie te stabiliseren en uiteindelijk reduceren. Wel onder voorbehoud dat er voldoende opvolging is door lokale instanties om dit percentage in de toekomst ook op minstens 80% te houden.” 

Waarom geen 100%? 
“Een hele populatie castreren en vaccineren is onmogelijk om meerdere redenen. Je hebt ten eerste de extreem verwilderde dieren die zich niet laten vangen. Een andere belangrijke factor zijn de huisdieren of waakhonden die ongecastreerd en ongevaccineerd buiten lopen. We proberen de lokale huisdiereigenaren te overtuigen om hun dier(en) te laten helpen, maar er zijn altijd mensen die dit weigeren. Ook zwerfdieren die net pups of kittens hebben gehad en dus melk produceren, kunnen wij niet castreren. Als we dat wel doen, schrijven we hun jongen ten dode op omdat dan ook de melkproductie wordt verstoord. Daarnaast is zo'n operatie te zwaar voor een vrouwtje dat net bevallen is. We maken in zo’n geval wel altijd een notitie. We gaan dan een paar maanden later terug om de moeder en haar jongen alsnog te helpen.” 

Bruine en witte zwerfhonden staan op een heuvel in Kosovo.
Een zwerfkat ligt warm op een dekentje in een beschutte schuilplek.

Waarom gaan de dieren terug op straat? Kan je ze niet bij iemand plaatsen? 
“Hoewel we iedere hond of kat een warm en liefdevol thuis gunnen, is dat gewoon niet mogelijk. Er zijn simpelweg te veel zwerfdieren en te weinig beschikbare gouden mandjes. Daarnaast maak je ook niet ieder zwerfdier blij met een leven binnenshuis. Daarom proberen we voor het grootste deel van de dieren een beter leven op straat te creëren. Dit doen we in samenwerking met de lokale bevolking. Zij zorgen bijvoorbeeld voor voedsel en water, beschutte plekjes en medische hulp.

Hoelang duurt het voordat een zwerfdierenpopulatie op humane wijze verdwenen is? 
“Daar is geen vast antwoord op te geven en van veel factoren afhankelijk. Het is hoe dan ook een meerjarenplan. Naast het medische aspect spelen bijvoorbeeld onderzoek en evaluatie, betrokkenheid van de gemeenschap en autoriteiten, verantwoord huisdierenbezit, asiel- en adoptiebeleid en de houding van mensen ten opzichte van zwerfdieren een cruciale rol. Als al deze radartjes goed lopen en er geen onvoorziene externe factoren spelen, kan een stad of gemeente op den duur zeggen: we zijn zwerfdiervrij.”

Wat is noodhulp?

Onder noodhulp verstaan wij: acute zorg aan dieren die getroffen zijn door bijvoorbeeld een natuurramp, een oorlog of die om andere redenen zeer dringend hulp nodig hebben. Dit kan gaan om allerlei dieren zoals huisdieren, wilde dieren, vee en/of zwerfdieren. Afhankelijk van de behoefte kunnen wij bijvoorbeeld voedselhulp of medische zorg geven. Soms leidt het ook tot de redding of evacuatie van dieren in nood. Recentelijk boden we noodhulp aan huis- en zwerfdieren in Libanon wegens het aanhoudende militaire conflict in de regio en gaven we dringende medische noodhulp aan twee Pakistaanse beren. 

Deel hier!

Zoek